សារមន្ទីរព្រះនរោត្តមសីហនុអង្គរ កំពុងដាក់តាំងពិព័រណ៍ពុទ្ធបដិមាបុរាណដែលកសាងឡើងអំពីឈើចំនួន៦ និងព្រះពុទ្ធបាទធ្វើពីថ្មភក់ចំនួន១ដើម្បីបង្ហាញសាធារណជនឱ្យស្វែងយល់ពីវត្ថុសិល្បៈខ្មែរដ៏សម្បូរបែប បន្ទាប់ពីក្រុមអ្នកជំនាញបានជួសជុលវត្ថុបុរាណទាំងនោះឱ្យមានលក្ខណៈល្អស្អាតឡើងវិញរួចមក។ ពុទ្ធបដិមាបុរាណដែលកសាងឡើងអំពីឈើចំនួន៦ និងព្រះពុទ្ធបាទធ្វើពីថ្មភក់ចំនួន១នោះ គឺក្រុមអ្នកអភិរក្ស បានយកចេញពីរួតព្រះពាន់នៃប្រាសាទអង្គរវត្ត ទៅរក្សាទុក ហើយជួសជុល ព្រមទាំងថែរក្សានៅកន្លែងអភិរក្សអង្គរ ជាយូរមកហើយ។
នាយកស្តីទីនៃសារមន្ទីរព្រះនរោត្តមសីហនុ-អង្គរ លោក ប៉ែន ចំរ៉ុងឱ្យដឹងថា កាលដើមឡើយពុទ្ធបដិមាចំនួន៦អង្គ និងព្រះពុទ្ធបាទធ្វើពីថ្មភក់ចំនួន១នេះ ត្រូវបានរក្សាទុក និងជួសជុលដោយក្រុមអភិរក្សអង្គរ។ ក្រោយមក រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា លោកជំទាវ ភឿង សកុណា បានទៅទស្សនានៅអភិរក្សអង្គរ ឃើញថា ពុទ្ធបដិមាទាំង៦ និងព្រះពុទ្ធបាទនេះបានជួសជុលរួចរាល់ហើយ លោកជំទាវក៏បានណែនាំឱ្យយកវត្ថុទាំងនេះទៅដាក់តាំងបង្ហាញដល់សាធារណជនបានទស្សនា និងសិក្សាស្វែងយល់ពីវត្ថុសិល្បៈខ្មែរ ពិសេសពុទ្ធបដិមាសម័យក្រោយអង្គរ។
លោក ប៉ែន ចំរ៉ុង មានប្រសាសន៍ទៀតថា ដោយមានការយល់ស្របទៅតាមអនុសាសន៍របស់លោកជំទាវរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ សារមន្ទីរនរោត្តមសីហនុអង្គរ ក៏បានសហការជាមួយអភិរក្សអង្គរ ធ្វើការរៀបចំតាំងពិព័រណ៍ពុទ្ធបដិមាចំនួន៦អង្គ និងព្រះពុទ្ធបាទធ្វើពីថ្មភក់ចំនួន១នេះ ចាប់តាំងតែពីអំឡុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ រហូតមកដល់ពេលនេះ។ នេះជាលើកទី១ហើយដែលសារមន្ទីរព្រះនរោត្តមសីហនុអង្គរ ទទួលបានបដិមាពីអភិរក្សអង្គរមក ធ្វើការតាំងពិពរណ៍នៅសារមន្ទីរ។
បុគ្គលិកបច្ចេកទេស និងជាមគ្គុទ្ទេសក៍នៅក្នុងសារមន្ទីរព្រះនរោត្តមសីហនុ-អង្គរ លោក គុន ផល្លី ឱ្យដឹងថា ពុទ្ធបដិមាចំនួន៦នេះ ធ្វើឡើងពីឈើគគីរ ក្នុងទម្រង់កាយវិការ អភ័យមុទ្រៈ មានលាបម្រ័ក្សណ៍ និងបិទមាស នៅព្រះហស្តមានដាំត្បូងរាងមូលដូចកងចក្រ ប្រស្រីភ្នែក និងថ្ងាសមានដាំសំបកគ្រុំធ្វើជាគ្រឿងលម្អជាដើម។ ពុទ្ធបដិមាទាំងអស់នេះ បានកសាងនៅសម័យក្រោយអង្គរ ចន្លោះពីសតវត្សរ៍ទី១៤ដល់ទី១៨នៃគ.ស ហើយពុទ្ធបដិមាភាគច្រើនមានលក្ខណៈស្រដៀងទៅនឹងរចនាបទបាយ័ន។ ដោយឡែក ព្រះពុទ្ធបាទចំនួន១ ជាព្រះពុទ្ធបាទខាងស្តាំ មានកម្ពស់១៣សង់ទីម៉ែត្រ បណ្តោយ២១០សង់ទីម៉ែត្រ ទទឹង១១៥ សង់ទីម៉ែត្រ នៅចំកណ្តាលពុទ្ធបាទ មានកងចក្រ និងឆ្លាក់ចម្លាក់ផ្សេងៗចំនួន១០៨ ដែលគេយល់ថាជាសិរីមង្គល និងមានលាបម្រ័ក្សណ៍ ព្រមទាំងទឹបទឹកមាសដែរ។ តាមរយៈរូបថតឯកសារចាស់ៗនៅឆ្នាំ១៩០៦ គេឃើញមានបដិមាទាំងនេះនៅលាយឡំជាមួយបដិមាផ្សេងៗទៀត រួមទាំងព្រះពុទ្ធបាទ នៅរួតព្រះពាន់នៃប្រាសាទអង្គរវត្ត ហើយក៏មិនទាន់មានឯកសារបញ្ជាក់កាលបរិច្ឆេទ យកចេញពីរួតព្រះពាន់ មករក្សាទុកនៅអភិរក្សដ្ឋានអង្គរតាំងពីពេលណានៅឡើយ។
លោក គុន ផល្លី បញ្ជាក់ថាសារមនី្ទរព្រះនរោត្តមសីហនុ-អង្គរ ជាសារមន្ទីរបុរាណវិទ្យា និងព្រះពុទ្ធសាសនាដំបូងគេនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ជាបណ្តុំចំណេះដឹងផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រ ប្រវត្តិសិល្បៈ និងបម្រែបម្រួលនៃសាសនាខ្មែរនាអតីតកាល។
សារមន្ទីរព្រះនរោត្តមសីហនុ-អង្គរ លើកទឹកចិត្ត និងបើកទូលាយដល់សាធារណជន ភ្ញៀវទេសចរជាតិ អន្តរជាតិ អ្នកស្រាវជ្រាវ និងសិស្សានុសិស្ស អញ្ចើញមកទស្សនា និងសិក្សាឈ្វេងយល់ពីការតាំងពិពរណ៍នេះឱ្យបានកុះករ៕
អត្ថបទ និងរូបភាព៖ លោក យី សុថា និងសារមន្ទីរព្រះនរោត្តមសីហនុ-អង្គរ
The Norodom Sihanouk Angkor Museum is exhibiting six ancient wooden Buddha statues and one sandstone Buddha Foot statue to show the public after experts have restored those artifacts. Those Buddha statues were taken by conservationists from the Angkor Wat’s Preah Poan gallery to be preserved, repaired, and maintained for a long time at the Angkor Conservation.
The acting director of the Norodom Sihanouk-Angkor Museum, Mr. Pen Chamrong, said that those Buddha statues were kept and restored by the Angkor Conservation’s experts. Later, the Minister of Culture and Fine Arts and President of the Board of Directors of APSARA National Authority, H.E. Dr. PHOEURNG Sackona, visited the Angkor Conservation and found that the six wooden Buddha statues and Buddha Foot statue had been restored. She advised taking those Khmer art artifacts to exhibit to the public.
Mr. Pen Chamrong said that following the recommendation of the Minister of Culture and Fine Arts, the Norodom Sihanouk Angkor Museum also cooperated with the Angkor Conservation to organize an exhibition of six Buddha statues and one sandstone Buddha Foot statue from May 2022 until now. This is the first time the Norodom Sihanouk Angkor Museum has received a statue from Angkor Conservation to exhibit at the museum.
Mr. Kun Phally, technical staff, and guide at the Norodom Sihanouk Angkor Museum said that the six wooden statues were built in the post-Angkorian period between the 14th and 18th centuries, resembling the Bayon style. Separately, the sandstone Buddha Foot statue is 13 cm high, 210 cm by115 cm. Through photographs of old documents from 1906, these statues can be seen mixed with other statues, including the Buddha Foot statue at the Angkor Wat’s Preah Poan gallery.
He added that the Norodom Sihanouk Angkor Museum is the first museum of archeology and Buddhism collection in Siem Reap, a collection of knowledge on the history, art history, and changes of the Khmer religion in the past.
Article: Mr. Yi Sotha
Photos: Mr. Yi Sotha /Norodom Sihanouk-Angkor Museum
រដូវប្រាំងចូលមកដល់ បានធ្វើឱ្យស្មៅនិងរុក្ខជាតិមួយចំនួនក្រៀមស្វិតស្រពោននៅក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណា
