លោក ថ្នម តូច ជាប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិកន្តួត ឃុំកន្តួត ស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប បានយកចម្លាក់កញ្ចាំងធ្វើពីថ្មភក់ចំនួន១ មកប្រគល់ជូនអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាកាលពីថ្មីៗនេះ បន្ទាប់ពីលោកបានប្រទះឃើញនៅក្នុងដីស្រែ ហើយបានយកមករក្សាទុកមួយរយៈ។
ការប្រគល់ទទួលចម្លាក់កញ្ចាំងនេះ គឺមានការចូលរួមពីក្រុមអ្នកចុះបញ្ជីសារពើភណ្ឌរបស់នាយកដ្ឋានអភិរក្សប្រាសាទ និងបុរាណវិទ្យានៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា សហការជាមួយមន្ត្រីមន្ទីរវប្បធម៌ខេត្ត និងនគរបាលការពារបេតិកភណ្ឌខេត្តសៀមរាប ឯកឧត្តម ឧត្តមសេនីយ៍ទោ ខេង រ៉ា មេបញ្ជាការនគរបាលជាតិប្រចាំទិសប្រាសាទព្រះវិហារ ព្រមទាំងអាជ្ញាធរដែនដីផង។
លោក ឈូក សុម៉ាឡា មន្ត្រីចុះបញ្ជីវត្ថុបុរាណនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាឱ្យដឹងថា ចម្លាក់កញ្ចាំងធ្វើពីថ្មភក់ ដែលមានបណ្តោយ៩០សង់ទីម៉ែត្រ និងទទឹង៤៥សង់ទីម៉ែត្រ គឺជាសម្ភារលម្អសំណង់ប្រាសាទបុរាណ ដែលបុព្វបុរសខ្មែរ តែងដាក់បន្តុបនៅតាមថ្នាក់ៗជាផ្នែកនៃកំពូលប្រាសាទ។ ចម្លាក់កញ្ចាំងនេះ ធ្វើពីថ្មតែមួយដុំ ដោយឆ្លាក់ជារាងដូចសាជី ហើយស្រួចនៅផ្នែកខាងលើ និងផ្នែកខាងក្រោមមានបាតបួន។ ចម្លាក់កញ្ចាំងនេះ មានឆ្លាក់ជានាគក្បាល៥ ដែលក្បាលកណ្តាលធំ និងខ្ពស់ជាងគេ ហើយនៅចំកណ្តាលនៃអង្កត់ទ្រូង គឺពុះចែកផ្ទៃនៃកញ្ចាំងនោះអាចធ្វើឱ្យមើលឃើញក្បាលនាគទាំង៣ជ្រុងផ្សេងៗគ្នា។ តាមការសង្កេតលើចម្លាក់ និងក្បូរក្បាច់ដែលឆ្លាក់លើកញ្ចាំងនាគក្បាល៥នោះ អាចនៅក្នុងអំឡុងសតវត្យរ៍ទី១២នៃគ្រិស្តសករាជ។
ការប្រគល់ចម្លាក់មកអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ដែលជាស្ថាប័នជំនាញនេះ គឺមានន័យថា ប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងនិងបានចូលរួមថែរក្សាមរតកដូនតា ដោយអភិរក្សស្របតាមបច្ចេកទេស និងចុះបញ្ជីកំណត់អត្តសញ្ញាណវត្ថុ ដោយរក្សាទុកនៅទីតាំងមានសុវត្ថិភាព ព្រមទាំងអាចតាំងបង្ហាញនៅសារមន្ទីរដើម្បីឱ្យមហាជនបានទស្សនាផង៕
អត្ថបទ៖ ឆាយ ផាន់នី
រូបភាព៖ លោក ឈូក សុម៉ាឡា
Mr. Thanom Toch, a resident of Kantut Village in Kantut Commune, Svay Leu District, Siem Reap Province, recently made a significant contribution to heritage preservation by handing over a sandstone sculpture he discovered in a rice field. After keeping it for some time, he decided to return it to the APSARA National Authority.
The handover event was attended by a team from the Department of Conservation of Monuments and Preventive Archaeology of the APSARA National Authority, alongside officials from the Provincial Department of Culture, Major General Kheng Ra from the Heritage Protection Police, and local authorities.
Mr. Chhouk Somala, an antiquities registrar at the APSARA National Authority, provided insights about the sculpture. Measuring 90 centimeters in length and 45 centimeters in width, the piece is believed to be an ancient temple decoration that Cambodian ancestors typically placed atop temples. Carved from a single piece of stone, the sculpture features a conical shape with sharp ends and four bases. It showcases a five-headed Naga, with the central head being the largest and tallest. The design allows for visibility of the Naga’s heads from three different sides due to a split in the middle of the sculpture’s surface. Based on the style of carving, it is estimated to date back to the 12th century.
The transfer of this sculpture to the APSARA National Authority underscores the community’s commitment to preserving their ancestral heritage. By returning the artifact to a specialized institution, residents are ensuring that it will be properly preserved, registered, and stored safely, with the potential for public display in museums.
Article by Chhay Phanny
Photos by Chhouk Somala
Translation by Net Phirun
