ប្រាសាទជម ជាប្រាសាទមួយក្នុងក្រុមប្រាសាទព្រះពិធូរ មានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងក្រុងអង្គរធំ ដែលក្រុមអ្នកជំនាញរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាសហការជាមួយទីភ្នាក់ងារបេតិកភណ្ឌកូរ៉េ ចំណាយពេលជាង១ឆ្នាំ៤ខែមកនេះ កំពុងមានភាពល្អប្រសើរឡើងវិញជាជំហានៗហើយ។
មុនពេលជួសជុល ប្រាសាទជម មានស្ថានភាពទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង ដោយសារអាយុកាលនៃសំណង់ កត្តាធម្មជាតិ ដូចជាឬសឈើចាក់បំបែករចនាសម្ពន្ធរបស់ប្រាសាទរហូតទៅដល់គ្រឹះខាងក្រោម ធ្វើឱ្យទឹកភ្លៀងហូរចូល បណ្ដាលឱ្យដីគ្រឹះចុះខ្សោយនិងស្រុតចុះ។ ថ្មរបស់ប្រាសាទនេះ បានរលុះធ្លាក់បាក់បែកខូចខាតរូបរាងជាច្រើនកន្លែង ដូចជា ផ្តែរ សសរពេជ្រ ស៊ុមទ្វារផ្នែកខាងក្រៅបានធ្លាក់ចុះដល់ដី ហើយកន្លែងខ្លះទៀតបាត់ថ្ម ថ្មក្រៀកហែកចេញពីគ្នាជាដើម។
ចាប់តាំងតែពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២៣ គម្រោងអភិរក្ស និងថែរក្សារបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាសហការជាមួយទីភ្នាក់ងារបេតិកភណ្ឌកូរ៉េ បានជួយសង្គ្រោះប្រាសាទជម ដោយចាប់ផ្ដើមជួសជុលសសរខឿន សសរពេជ្រ សសរផ្អោម ស៊ុមទ្វារ ហោជាង ដំបូល និងផ្តែររបស់ប្រាសាទជមឡើងវិញ។
ស្ថាបត្យករនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាលោក ថៃ យ៉ាម៉ង់ ឱ្យដឹងថា ការជួសជុលជំហានដំបូង គឺក្រុមការងារបានចាប់ផ្ដើមប្រមូលឯកសារចាស់ៗពីសាលាបារាំងចុងបូព៌ា ពីអភិរក្សដ្ឋានអង្គរ និងអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាដើម្បីទុកជាឯកសារសិក្សា។ បន្ទាប់មក ក៏ចាប់ផ្ដើមសិក្សាវាយតម្លៃការខូចខាត ព្រមទាំងធ្វើកំណាយស្រាវជ្រាវបែបបុរាណវិទ្យា ដើម្បីពិនិត្យមើលរចនាសម្ពន្ធរបស់ប្រាសាទ ព្រមទាំងបានរកថ្ម កំណត់ទីតាំងថ្ម ថតនិងចុះបញ្ជីថ្ម។ល។ កាលពីឆ្នាំ២០២៣ ក្រុមការងារបានចាប់ផ្ដើមផ្គុំថ្ម ដែលរកឃើញទាំងឡាយចូលទៅទីតាំងដើមឡើងវិញដោយគោរពទៅតាមធម្មនុញ្ញអង្គរផង។
លោក ថៃ យ៉ាម៉ង់ បញ្ជាក់ទៀតថា រហូតមកដល់ពេលនេះ ការងារជួសជុលប្រាសាទជម សម្រេចបានលទ្ធផលប្រមាណ៦០ភាគរយហើយ។ បច្ចុប្បន្ននេះប្រាសាទជម ដែលធ្លាប់តែបាក់បែកទ្រុឌទ្រោម បានបង្ហាញរូបរាង និងសម្រស់ឡើងវិញជាបណ្ដើរៗហើយ៕
អត្ថបទ៖ ឆាយ ផាន់នី
រូបភាព៖ លោក ភោគ ជា,ថៃ យ៉ាម៉ង់
Chorm Temple, part of the Prasat Preah Pithu Group in Angkor Thom, has undergone significant restoration over the past year and four months, leading to a remarkable recovery of its original appearance and beauty. The restoration efforts were initiated in November 2023 by the APSARA National Authority in collaboration with the Korean Heritage Agency.
Prior to the restoration, Chorm Temple was in a severely dilapidated state, suffering from the effects of time and natural elements. Tree roots had intruded into the structure, compromising its integrity and allowing rainwater to seep in, which weakened the foundation. Many stones had fallen or were damaged, including lintels and pillars, and some areas were missing stones altogether.
The restoration process began with a thorough review of historical documents from the French School of Asian Studies, the Angkor Conservation Center, and the APSARA National Authority to guide the team’s efforts. This was followed by an assessment of the damage and archaeological excavations to better understand the temple’s structure and to locate and catalog the stones.
According to architect Thai Yamang, approximately 60 percent of the restoration work has been completed, with efforts focusing on reconstructing pillars, door frames, pediments, roofs, and lintels. The team is committed to reassembling the stones in their original positions, adhering to the guidelines set forth in the Angkor Charter.
As a result of these dedicated efforts, Chorm Temple is gradually transforming from a state of ruin back into a site of historical beauty and significance.
Article by Chhay Phanny
Photos by Phouk Chea/Thai Yamang
Translation by Net Phirun
