ស្ថាបត្យកម្ម អ្នកបុរាណវិទូនិងក្រុមជាងគ្រប់ផ្នែក ដែលបានចូលរួមជួសជុលសំណង់ខ្លោងទ្វារតាកាវនៃក្រុងអង្គរធំ បានបង្ហាញអារម្មណ៍រីករាយ បន្ទាប់ពីឃើញខ្លោងទ្វារបុរាណមួយនេះ បង្ហាញសម្រស់ដ៏ល្អឯក ព្រមទាំងមានភាពរឹងមាំយូរអង្វែងតទៅទៀត។
អ្នកស្រី ហាន ម៉ាច អាយុ៦៦ឆ្នាំ ជាអ្នកភូមិស្រះស្រង់ខាងជើងដែលបានចូលរួមជួសជុលប្រាសាទជាច្រើននៅតំបន់អង្គរជាមួយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាជាង២០ឆ្នាំមកហើយ ក្នុងចំណោមកម្មករជាច្រើនទៀត ដែលបានទៅជួសជុលខ្លោងទ្វារតាកាវ មានប្រសាសន៍ថា កាលពីដំបូង ខ្លោងទ្វារតាកាវ បានរងការខូចខាតជាច្រើនកន្លែង ដូចជាថ្មក្រៀកចេញពីគ្នា ព្រមទាំងមានជ្រុះធ្លាក់មកដីផង ហើយនៅទីតាំងកំពូលមុខព្រហ្ម ដំរីក្បាលបី ចម្លាក់រូបទេវតា និងអសុរទាញព្រ័ត្រនៅស្ពានហាលជាដើមសុទ្ធតែជាកន្លែងគ្រោះថ្នាក់មិនអាចធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់បានទេ។
អ្នកស្រី ហាន ម៉ាច មានប្រសាសន៍ដោយសប្បាយចិត្តថា មកដល់ពេលជួសជុលរួចរាល់ ឃើញថាសម្រស់ខ្លោងទ្វារតាកាវពិតជាស្អាតខ្លាំងណាស់ស្ទើរតែមិនជឿភ្នែកខ្លួនឯង។ «ការងារនេះមានតម្លៃខ្លាំងណាស់ ព្រោះអ្នកស្រីបានចូលរួមថែរក្សាប្រាសាទបុរាណខ្មែរយើង ឱ្យស្ថិតស្ថេរយូរអង្វែងបន្តទៀត»។
លោក ហឿង ឈ្លឿន អាយុ៣៩ឆ្នាំ អ្នកភូមិអូរទទឹង ជាកម្មករដែលបានចូលរួមជួសជុលខ្លោងទ្វារតាកាវម្នាក់ទៀត ឱ្យដឹងដែរថា រយៈពេល៣ឆ្នាំមកនេះ ខ្លោងទ្វារតាកាវ បានផ្លាស់ប្រែសភាពខុសប្លែកពីមុន ដែលធ្លាប់តែមានការបាក់បែក បែរជាត្រឡប់ទៅជារឹងមាំឡើងវិញ។ លោក ឈ្លឿន មានប្រសាសន៍បន្តថា ការជួសជុលខ្លោងទ្វារតាកាវបានជួបការលំបាកខ្លះៗ ដោយសារតែបាត់ថ្មជាច្រើន ដែលតម្រូវឱ្យថែមថ្មថ្មី។ ប៉ុន្តែលោកបានខិតខំបំពេញការងារដោយយកចិត្តទុកដាក់ដើម្បីរក្សាកេរមរតកដូនតាមួយនេះឱ្យបានគង់វង្សបន្តទៀត។
ជារៀងរាល់ថ្ងៃ មិនថាអ្នកស្រីហាន ម៉ាច និងលោក ហឿង ឈ្លឿន គឺក្រុមជាងធ្វើការនៅខ្លោងទ្វារតាកាវ ទាំងអស់តែងក្រោកពីព្រឹករៀបចំដាំបាយវេចខ្ចប់ ចាកចេញពីផ្ទះ ដើម្បីយកទៅហូបនៅការដ្ឋាន ហើយល្ងាចទើបត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ដោយមិនដែលនឿយហត់និងការងារនោះឡើយ។
ខ្លោងទ្វារតាកាវបច្ចុប្បន្ន បានបង្ហាញសម្រស់ និងភាពរឹងមាំ ត្រចះត្រចង់ឡើងវិញឈរបង្អួតភ្ញៀវទេសចរយ៉ាងមោទកភាព ហើយប្រជាពលរដ្ឋក៏នឹងអាចធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ទីនេះដោយសុខសុវត្ថិភាពលែងមានការលំបាកដូចមុនទៀតហើយ៕
អត្ថបទ៖ យី សុថា
រូបភាព៖ យី សុថា និង ភោគ ជា
Architects, archaeologists, and workers who participated in the renovation of the Takav gate of Angkor Thom expressed their happiness after seeing this ancient gate, which showed its unique beauty and longevity.
Han Mach, 66, a resident of North Sras Srang village, who has been involved in the renovation of many temples in the Angkor area with the APSARA National Authority for more than 20 years, among other workers who went to restore the Takav gate, said that initially the Takav gate was damaged in many parts, such as stones falling apart and falling to the ground, and at the top of the Brahma faces, three-headed elephant statues, the statues of Deva and Asura on the causeway.
Ms. Han Mach said happily that when the restoration project was completed, the Takav gate was so beautiful that it was almost unbelievable. “This work was very valuable because she has contributed to preserving our ancient Khmer temples.”
Mr. Oeung Thoeun, 39, a resident of O’Torteung Village, and a worker who helped repair the Takav gate, said that after the restoration over the last three years, the Takav gate has stood strongly again. Mr. Thoeun told that the repair of the Takav gate had some difficulties due to the loss of many stones, which required the replacement of new stones. But he worked hard to preserve this ancestral heritage.
Every day, Ms. Han Mach and Mr. Oeung Thoeun, all the workers at the gate of Takav always get up in the morning to prepare food, leave the house to eat at the restoration site, and return home in the evening without getting tired of this work.
The Takav gate has once again shown its beauty and vitality to tourists, and people will be able to travel through it safely.
Article: Yi Sotha
Photos: Yi Sotha and Phouk Chea
